جـداسـازی و شنــاسایی ویـروس های عامل ایجاد علائم موزائیک چغندرقند در کرج

از مناطق مختلف چغندرکاری کرج دو ویروس که علائم موزائیک را نشان میدادند جدا و در دو گروه قرار گرفتند، دامنه میزبانی جدایه های گروه اول محدود به گیاهان خانواده اسفناج (chenopodiaceae) و تاج خروس (amaranthaceae) بود. عصاره گیاهی حاوی این جدایه ها مربوط به ویروس موزائیک چغنـدرقند (beet  mosaic virus) در آزمایش سرولوژیک نشت متقابل در آگار در برابر آنتی سرم  واکنش مثبت نشان داد و در مطالعات میکروسکپ الکترونی پیکره های ویروس به صورت رشته های خمش ‎پذیر به طول 740-720 نانومتر مشاهده شد. درجــه حــرارت بی اثر شدن ویـروس در مـدت 10 دقیقه   55  درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن 3-10 و پایداری آن در شرایط آزمایشگاه دو روز تعیین گردید. این ویروس توسط شته سبز هلو (myzus persicae) بعد از یک دقیقه تغذیه از گیاه آلوده با کارآئی   3/53 به گیاهان سالم چغندر انتقال یافت. جدایه های گروه دوم که از نمونه های چغندرقند مناطق شهریار و کمال ‎آباد جدا گردید، روی لوبیا چشم بلبلــی vigna unquiculata، باقلا  vicia fabaeو انواع سلمک chenopodium spp.   لکه های موضعی به صورت نکروتیک ایجاد کرده و در گیاهانی از خانواده کدوئیان   (cucurbitaceae) و بادمجانیان (solanaceae) سیستمیک شد. در آزمایش ســرولوژیـک نشــت متقــابل در آگار در برابر استرین تیپ ویروس موزائیک خیار cucumber mosaic virus  واکنش مثبـت نشـان داد و در مطالعــات میکروسکپ الکترونی پیکره های چند‎وجهی آن به قطر 30-28 نانومتر مشاهده شد. درجه حرارت بی اثر شدن آن در مدت 10 دقیقه 60 درجه سانتیگراد، حد نهایی رقت آن 4-10 و پایداری آن در آزمایشگاه یک روز تعیین گردید. این ویروس بوسیله شته سبز هلو از بوته های آلوده با کارایی 7/11 درصد به بوته های سالم انتقال یافت .